ELEKTRİK ENERJİSİNİN GÜVENLİ KULLANIMI İÇİN ELEKTRİK TESİSATININ PERİYODİK TESTLERİ VE KONTROLLERİ MUTLAKA YAPILMALIDIR
İnsanlığın hizmetine sunulan elektrik enerjisinin insanoğlunun yaşamına sayılamayacak kadar çok faydası bulunmaktadır. Her geçen gün enerjiye olan ihtiyacın artması da bunun bir göstergesidir. Hayatımızın her alanında kullandığımız elektrik enerjisinin, günlük yaşantımızda kullandığımız hayatımızı kolaylaştırıcı el aletlerinden, mutfak aletlerine tıbbi cihazlardan iletişim cihazlarına kadar bir çok cihaz için gerekli olan enerji sarfiyatı bir insanın üzerine aktarıldığında kişinin yaşam fonksiyonunu etkileyecek derecelerde olduğunu bilmemiz gerekmektedir. Günlük yaşamda elektrik enerjisini kullanır iken hayati sınır olan 0,2 snlik süre boyunca 230mA'lik akıma ya da buna eş enerji olan 525 joule'lük enerjiye (insan iç direnci 2000 ohm kabul edilmiştir) çok kısa bir sürede maruz kalabiliriz. Bu enerjiye maruz kalmamak için elektrik tesisatında insana tesir edebilecek bir arızanın kontrolsüz bir şekilde meydana gelmemesi gerekmektedir. Meydana gelebilecek bir arızada ya enerjinin kısa süre içerisinde kesilmesi, ya kişinin bu tehlikeden izole edilmesi, yada kişinin tehlikeye yeteri kadar uzak bir mesafede bulunuyor olması gerekmektedir.
Elektrik enerjisini kullanır iken yapılan mühendislik hizmetlerinin temelini güvenlik oluşturmaktadır. Bu güvenliğin kapsamında insan ve ekipman güvenliğinin her ikisi de bulunmaktadır. Mühendislerin yapmış olduğu hesaplar neticesinde uygun güvenlik tedbirleri alınarak elektrik enerjisi kullanılır. Hesaplamaların doğruluğu, saha ile uyumu ve uygulamadaki doğruluğu, malzeme kaynaklı hata olup olmadığı daha sonra testler ile kontrol edilir ki elektrik enerjisi kullanıma sunulmadan önce tüm hesaplar ve tesisat montajı bir kez daha kontrol edilmiş olsun. Tesiste yapılan ilk kontroller daha sonra yapılacak olan periyodik kontrollerde tesisin ilk durumu ile mevcut durumu arasında kıyaslama yapabilmek adına da çok önemlidir. Ayrıca tesis de meydana gelebilecek arızaların kaynağı daha ilk kontroller sırasında kendini belli eder ve tesiste gerekli tedbirler bu raporlara göre alınır.
İlk kontroller kapsamında yapılacak kontroller şunlardır.
1-Fabrika kabul testleri
2-Kablo izolasyon testleri
3-Ekipman izolasyon testleri
4- Hat çevrim empedansı testleri
5-Topraklama çevrim empedansı testleri
6-Dokunma gerilimi testleri
7-Yüksüz ve yükte çekilen akım testleri
8-Sabit ölçü aletlerinin doğruluk göstergeleri. Mesela pano üzerinde bulunan akım, voltaj, harmonik değerlerini gösteren multimetrelerin gösterdiği değerlerin testleri.
9-Aydınlatma lüks testleri
10-Artık akım anahtarı açma akımı ve zamanı testleri (Halk arasında kaçak akım rölesi ya da hayat koruma rölesi diye de tabir edilmektedir.)
Ayrıca her proje müellifi her elektrik mühendisinin tasarlamış olduğu projenin sahada uygulanmasını kontrol etmesi en doğru uygulama şeklidir.
Tabi ki bu kontrollerin amacı sürekli olarak acaba yapılan hesaplarda ve uygulamalarda bir hata var mıdır diye yaklaşarak hatanın daha ilk anda tespit edilerek can ve mal kaybının oluşmadan engellenmesidir.
İlk kontroller kapsamında bir elektrikli ekipman üretildiğinde de ilk testlerin yapılması gerekmektedir. Mesela bir güç transformatörü üretildiğinde fabrika ortamında kurulan deney laboratuarında sargı dirençlerinin test edilmesi, voltaj oranı ve faz kaymasının test edilmesi, kısa devre empedansı ve yük kayıplarının test edilmesi, yüksüz durumdaki kayıpların ve akım değerinin test edilmesi, yüksüz durumda harmoniklerin test edilmesi, sıfır dizisi empedansının test edilmesi, kademe değiştiricinin test edilmesi gibi yapılması mutlaka gerekli olan IEC 60076-1’de de ifade edilen testlerdendir. Bu testlerin yapılması ileriki zamanlarda hem çıkabilecek olası bir arızanın hem can ve mal kaybının hem de üretimin aksamasına neden olabilecek arıza onarım süresinin önüne geçilmesi açısından son derece önemlidir. Bu testler de trafo fabrika kabul testleri olarak uzman kişilerce ve uzman denetimciler aracılığı ile yapılmalıdır. HANZEN ENERJİ VE ENDÜSTRİYEL TEKNOLOJİLER fabrika testlerinde danışmanlığını yapmış olduğu danışanlarına trafo fabrika kabul testlerinde de hizmet vermektedir.
Uluslararası standartlar doğrultusunda çalışmalarına yön veren, hizmet verdiği konularda kendine uluslararası ve ulusal standartları referans kabul eden HANZEN ENERJİ bir tesiste yapılacak kontroller, testler ve periyodik muayeneler konularında da yine uluslar arası standartları kendisine referans kabul etmektedir. IEC 60364-6: Alçak gerilim elektriksel montajlar Kısım:6 Doğrulama (Low voltage electrical installations Part6: Verification) kodlu ve isimli IEC standartını takip ederek bir tesisteki ilk kontrolleri ve periyodik kontrolleri yapmaktayız. Burada IEC’nin kullanmış olduğu “verification” : doğrulama tabiri de dikkat edilmesi gereken bir konudur. Kullanılan tabir doğrulama olduğundan karşımıza “neyin doğrulaması?” sorusu çıkmaktadır. İşte yapılan ölçme ve testlerİ bu anlamda değerlendirir isek hem dizayn edilmiş elektrik projesinin doğrulanması, hem de yapılan montaj çalışmalarının doğrulanması şeklinde yaklaşmış oluruz. Doğru bakış açısı da budur. Örneğin bir elektrik projesi tasarlanırken bilinmesi gereken değerlerden en önemlilerinden olan en büyük kısa devre akımı ve en küçük kısa devre akımı değerlerinin hesaplanan şekli ile mi tesiste gerçekleştiğini yoksa farklı bir değerde mi olduğunu ölçümlerle test ederek doğrulamamız gerekmektedir. Eğer ki hesaplanan bu değerler ile saha karşılaşılan değerler arasında farklılıklar var ise öncelikle bunun nedeni analiz edilmeli ve daha sonrasında da eğer ki tespit edilemeyen bir neden var ise ve ölçülen değerlerin hesaplanan değerlerden farklı olacağı kabul ediliyor ise ölçülen değerlere göre tesiste yeniden bir yapılandırmaya gidilmeli gereken tedbirlerin alınması gerekmektedir. Eğer ki yapılan hesapların ve ölçülen değerlerin farklı çıkması durumunda bir önlem alınmayacak ise o zaman ilk kontrollerin yapılmasının ne anlamı var ki? HANZEN ENERJİ olarak mesleki, insani ve inançsal yönden sahip olduğumuz değerlerin her şeyden üstün olduğunu düşünerek farkında olduğumuz hiçbir yanlışın üstünü örtmeden hesaplar ile ispat edemeğimiz hiçbir uygulamanın sorumlusu olmadan hizmet vermeyi kendimize ilke edinmişizdir.
IEC 60364-6 Alçak gerilim elektriksel montajlar Kısım:6 Doğrulama
IEC 60364-6 Alçak gerilim elektriksel montajlar Kısım:6 Doğrulama – kod ve isimli standartta da belirtildiği üzere bir tesiste yapılması gereken ilk kontrol testlerinin kapsamı ki, bu kapsam haricinde gerek duyulması halinde başka testler de yapılabilinir, test yapış sırası da aşağıdaki ifade ediliş sırasına göre olmak üzere şunlardır.
1- Süreklilik testi
2- İzolasyon testi
3- SELV, PELV yada elektriksel bölmelendirme korumalarının etkinliğinin uygunluğunu kontrol etme amaçlı izolasyon direnci testleri
4- Zemin ve duvar dirençlerinin yalıtım dirençlerinin uyguluğunu kontrol etmek üzere izolasyon testleri
5- Polarite testleri
6- Güç kaynağının otomatik olarak kesildiğinin etkinliğinin testi
7- Ek korumaların etkinliğinin test edilmesi
8- Faz sırası testlerinin test edilmesi
9- Fonksiyon testleri
10- Gerilim düşümü testleri
Gerek ilk devreye alma öncesi elektriksel kontrol testlerinde gerekse periyodik elektrik testlerinde HANZEN ENERJİ ile birlikte güven içerisinde hareket etmenin sizlere kazandıracağı avantajlardan faydalanmak için lütfen bizimle iletişime geçiniz.